Ik sliep twee weken met de slaaprobot Somnox van €599

De rode cijfers van de wekker priemen de slaapkamer in: 2:11. Over meer dan vier uur gaat het alarm pas, maar ik ben al klaarwakker. Shit. Wat nu? Ik woel en draai, lees een tijdje op mijn e-reader, probeer het op mijn buik, rug en zij. Maar wegdommelen, ho maar.

Tijd voor het laatste redmiddel. Naast mijn bed ligt een slaaprobot van honderden euro’s. Ik pak het pindavormige knuffelkussen, druk op de aantoets en plaats ‘m tegen mijn borst. Ik voel hoe de robot zachtjes ‘ademt’. Ik adem mee. In, uit. In, uit. Ik focus op de rustgevende muziek die uit de slaapmachine komt en hoop dat ik weer indut. Over een paar uur begint de werkdag al.

Twee weken lang lag ik iedere avond in bed met de Somnox, een slaaprobot die door vier oud-studenten van de TU Delft is ontwikkeld. Het apparaat moet mensen met chronische slaapproblemen helpen. En daarvan zijn er nogal wat in Nederland. Een kwart van de 25-plussers heeft moeite om in slaap te vallen, om door te slapen of wordt te vroeg wakker, blijkt uit een CBS-enquête.

Bij Somnox was het de moeder van een van de oprichters die al een tijdje kampte met een slechte nachtrust. De vier studenten aan het Delftse robotica-instituut gingen aan de slag en wisten beddengigant Auping te strikken als partner.

Na drie jaar ontwikkelen en een succesvolle crowdfundingcampagne ligt de Somnox, een samentrekking van de Latijnse woorden somno (ik slaap) en nox (nacht), in de winkel. Voor 599 euro haal je een slaapmaatje in huis die jou linea recta naar dromenland moet helpen.

Werkt het ook? Als slechtste slaper van de redactie heb ik de Somnox twee weken thuis geprobeerd. Dit zijn mijn bevindingen.

De Somnox is verpakt in een handige doos met uitschuifgedeelte.

In de doos zitten de robot, een wasbare hoes, een oplader en een instructieboekje.

Het bedrijf raadt aan om de doos niet weg te gooien. Je kunt ‘m gebruiken als laadstation of om de slaaprobot in te vervoeren als je op reis gaat. Of dat handig is, betwijfel ik. De robot is met 35,5 x 20,3 x 12,7 cm al aan de grote kant, laat staan als je ‘m in de doos vervoert.

De Somnox is zwaarder dan je denkt.

De slaaprobot ziet eruit als een kussen, dus je verwacht een vederlicht apparaat. Dat is-ie met zijn 1,9 kilo zeker niet. Toch is het een prettig apparaat om vast te houden. Het voelt een beetje als een baby, maar dan minder fragiel.

De elektronica is verwerkt in een pindavormige cocon van hard plastic. Daaromheen zit een laag schuimrubber van drie centimeter en een synthetische stoffen ‘huid’ die de boel bij elkaar houdt.

Om de robot schoon te houden, is er een katoenen hoes die je kunt wassen op 60 graden.

Bedienen gaat via knoppen aan de voorzijde

Met de grote knop in het midden zet je het apparaat aan (één keer indrukken), op pauze (lang indrukken) of uit (kort indrukken).

Er is een knop om de batterijstatus te controleren. Als je erop drukt, geven vier ledlampjes aan welk percentage de accu nog over heeft. En met de volumeknoppen zet je het geluid harder of zachter.

In het begin was het zoeken naar de knoppen, zeker in het donker van de slaapkamer. De knoppen zijn niet verlicht, dus alles moet op de tast. De powertoets heeft een kuiltje en is makkelijk vindbaar, maar vaak was mij onduidelijk of het apparaat nu aan of uit stond. Een kleurenlicht aan het andere ‘uiteinde’ van de pinda geeft dit aan, maar die is nauwelijks zichtbaar als de wasbare hoes om het apparaat zit. Dus hield ik de slaaprobot maar tegen mij aan om te voelen of-ie het deed.

Verder is de ingang voor de oplader en een micro-sd-kaartslot verwerkt in het knoppenpaneel. Dit laatste kun je gebruiken om eigen muziek af te spelen op de slaaprobot. In het tijdperk van streamingdiensten is dit nogal omslachtig. Liever had ik een USB-C-poort gezien, waarmee je de Somnox kunt opladen en koppelen aan een computer, al was het apparaat dan misschien nog een tikje duurder geweest.

Het instellen van de slaaprobot gaat via de Somnox-app.

Download de app via de App Store of Play Store, maak een account aan en verbindt via bluetooth. Nu kun je de slaaprobot instellen.

De Somnox is een fysieke hulp bij het doen van een ademhalingsoefening. Het apparaat geeft het ritme aan door stilletjes een klein beetje op te blazen en weer leeg te lopen. Door de frequentie stapsgewijs te verlagen kom je tot rust en val je hopelijk langzaam in slaap.

Het ademhalingspatroon is op twee manieren in te stellen. Dat kan handmatig in de app door een begin- en eindsnelheid te bepalen. En sinds juli is er de optie om dit door het apparaat te laten doen. Bewegingssensoren meten jouw ademhaling, passen het ritme automatisch daarop aan en verlagen dan langzaam de snelheid.

Deze laatste functie werkt naar mijn idee nog niet optimaal. Het duurt vrij lang voordat de slaaprobot mijn ademhalingsfrequentie doorheeft. Het gaat dan ook om een bètafunctie die het bedrijf met toekomstige software-updates kan verbeteren.

De Somnox is niet alleen voor de nachtrust, je kunt het apparaat ook gebruiken voor dutjes en ontspanning.

De app vraagt om te kiezen tussen een dutje, slapen of ontspannen. De programma’s verschillen in hoelang je uitademt. Bij dutten is dit anderhalf keer zo lang als het inademen, bij slapen twee keer en bij ontspannen zelfs tweeënhalf keer zo lang.

Per programma kun je vervolgens de duur aangeven (5 tot 90 minuten), rustgevende geluiden selecteren en hoelang deze afspelen. Je kunt kiezen uit klassiekers als vogels in het bos, witte ruis en regen, maar met 19 opties is de selectie aan de krappe kant.

Storend is dat de muziek aan het eind plotseling stopt en niet langzaam afzwakt. Zo ben je tijdens je kwartiertje relaxen abrupt weer in het hier en nu. Ook dit is vast met een software-update op te lossen.

Slapen met de Somnox is wennen.

Volgens onderzoek van de startup duurt het zeker zeven nachten voordat je gewend bent aan de slaaprobot in je bed. Dat klopt. De eerste nachten is het zoeken naar de juiste houding.

De Somnox is ontworpen voor zijslapers. Stel je voor dat je de grote lepel bent bij lepeltje lepeltje, maar in plaats van je partner een slaaprobot vasthoudt. Maar ik slaap graag op mijn buik. Het is lastig om een positie te vinden waarbij ik comfortabel lig en tegelijk voel hoe de robot op en neer beweegt.

Wel is het fijn om tijdens het slapen iets vast te houden. Het geeft een bepaalde geborgenheid. Kinderen zijn niet voor niets dol op knuffels; ik houd in bed graag een kussen vast.

In slaap vallen met de Somnox lijkt op een meditatie-oefening.

Wie weleens een meditatie-app heeft gedownload, aan mindfulness doet of een andere vorm van spirituele oefening weet dat gedachten makkelijk afdwalen. De kunst is om focus te houden. En dat is te trainen.

Slapen met de Somnox lijkt hierop. Tijdens het in slaap vallen moet je je volledig concentreren op het ritme dat het apparaat aangeeft. En juist dat lukt me soms niet. Dan mijmer ik nog even over wat er vandaag gebeurd is of over de plannen voor morgen, terwijl er ondertussen een apparaat onophoudelijk tegen mijn borst duwt. Heel irritant. Op zulke momenten leg ik de Somnox liever aan de kant.

Andere keren heb ik wel de rust om me te focussen op het apparaat. Mediteren vergt oefening, slapen met de Somnox ook.

Bediening via een app heeft een groot nadeel.

In mijn huis geldt een harde regel: smartphones zijn verboden in de slaapkamer. Maar zonder telefoon is de Somnox niet in te stellen. Het kwam in het begin regelmatig voor dat ik al in bed lag en nog iets aan wilde passen: andere muziek, een langer programma, een lagere ademhalingssnelheid, etc. Maar mijn smartphone lag beneden en ik had geen zin om er weer uit te gaan.

Ander puntje: de Somnox ging bij mij drie of vier dagen mee na een oplaadbeurt. Dat is oké, maar in zo’n groot apparaat had, zonder veel gewicht toe te voegen, ongetwijfeld een grotere accu gepast dan deze van 3.500 mAh. Dat had het gebruiksgemak vergroot.

Ik denk aan mijn e-reader die makkelijk een maand doet met een volle accu. Dan verandert een apparaat van een zorgenkindje waar je constant aan moet denken in een gebruiksvoorwerp waar je nauwelijks naar om hoeft te kijken. Voor een slaapbuddy als de Somnox zou dat een groot pluspunt zijn.

Of ik die ene nacht de slaap weer kon vatten?

Nee, zelfs met de Somnox in mijn armen lag ik nog een poos wakker, ook nadat ik het slaapprogramma twee keer achter elkaar deed. Zo ontdekte ik nog een verbeterpunt: de robot onthoudt niet waar je bent gebleven. Na de eerste keer is je ademhaling al vertraagd, maar de Somnox draait vrolijk hetzelfde programma af van het begin, waardoor het ritme ineens weer sneller is.

Het zijn kleine dingen als deze die afbreuk doen aan het gebruiksgemak, zeker gelet op de prijs van 599 euro. Gelukkig zijn de meeste issues op te lossen via software-updates, dus de Somnox kan in de toekomst alleen maar beter worden.

Het bedrijf achter de slaaprobot voert op dit moment klinische studies uit om de effecten wetenschappelijk aan te tonen. Dat is nodig, want voor de werking van de Somnox is nog te weinig bewijs, zoals een neuroloog opmerkte in het consumentenprogramma Radar.

Ikzelf vond het moeilijk om aan de Somnox te wennen en sliep uiteindelijk liever zonder. Toch krijgt de knuffelmachine genoeg positieve recensies van gebruikers die zeggen dat de robot hen helpt beter te slapen. Ook claimt de startup slechts 14 procent van de bestellingen retour te krijgen, wat laag is voor een product dat hoofdzakelijk online wordt verkocht.

Maar de Somnox is niet voor iedereen. Verwacht geen panacee dat je op magische wijze een goede nachtrust bezorgt. Het kost tijd om te leren slapen met de robot. Wat dat betreft is het ideaal dat je de Somnox dertig dagen kosteloos kunt proberen. Heb je minder diepe zakken, huur ‘m dan voor 25 euro per week bij Medipoint. Of probeer eens om in slaap te vallen met een meditatie-app op je smartphone om een gevoel te krijgen voor het concept.

Business Insider Nederland sprak de 24-jarige medeoprichter van Somnox Julian Jachtenberg voor de podcast ‘Ondernemers in beweging’. Hij vertelt daarin over de samenwerking met Auping en hoe de crowdfundingcampagne bijna mislukte. Luister de podcast hier.

Lees meer over slapen:

• 5 tips voor de beste nachtrust ooit, volgens de Nederlandse coach die de bestseller ‘Superslapen’ schreef
• Ik stond een jaar lang iedere dag om 7.00 uur op en ruïneerde m’n gezondheid
• Door deze 7 dingen die je ’s avonds doet, word je ’s ochtends zo moe wakker
• Met deze truc kun je in 2 minuten in slaap vallen – althans volgens Amerikaanse militairen